Στη διάλεκτο του Παλέρμο, το επίθετο «μαφιόζο» σήμαινε κάποτε «όμορφος», «τολμηρός», «άνθρωπος με αυτοπεποίθηση». Η εγκληματική υποδήλωση της λέξης «μαφιόζος» οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο πολύ επιτυχημένο θεατρικό έργο «I mafiusi di la Vicaria» που γράφτηκε στη σικελική διάλεκτο και πρωτοπαρουσιάστηκε στο κοινό το 1863. Οι «μαφιούζοι» είναι μια συμμορία φυλακισμένων με συνήθειες οι οποίες εκ των υστέρων φαντάζουν… εξαιρετικά οικείες! Έχουν αφεντικό, και τελετουργία μύησης ενώ κατά τη διάρκεια του έργου οι ήρωες χρησιμοποιούν τον όρο «πίτσου» για να περιγράψουν την απόσπαση χρημάτων με εκβιαστικές μεθόδους, όπως κάνουν οι σημερινοί μαφιόζοι. Στα σικελικά η λέξη σημαίνει «ράμφος». Αν κάποιος πληρώσει το «πίτσου», τότε του επιτρέπεται να «βρέξει το ράμφος του»! Να σημειωθεί πως τις πληροφορίες στους δυο συγγραφείς του έργου για τον τρόπο δράσης των κακοποιών τις έδωσε ένας ταβερνιάρης από το Παλέρμο ο οποίος όπως αποδείχθηκε αργότερα ήταν αναμεμειγμένος στο οργανωμένο έγκλημα! Αν και στο έργο ο όρος «μαφιούζοι» αναφέρεται μόνο μια φορά και αυτή στον τίτλο ήταν αρκετή για να περάσει η λέξη από τη σκηνή στους δρόμους.
Στο εξής οι λέξεις μαφία και μαφιόζοι θα χρησιμοποιούνταν για εγκληματικά στοιχεία τα οποία ενεργούν με τρόπο παρόμοιο με εκείνο των χαρακτήρων. Παράλληλα, σύμφωνα με κάποιους μαφιόζους, το πραγματικό όνομα της μαφίας είναι «Cosa Nostra» (Κόζα Νόστρα) που μεταφορικά σημαίνει «δικό μας πράγμα» και κυριολεκτικά «ο κόσμος μας», η «παράδοσή μας», οι «αξίες μας». Από τη στιγμή της γέννησής της η μαφία είχε αυστηρή δομή και ιεραρχία. Η Κόζα Νόστρα αποτελείται από μαφιόζους που αυτοαποκαλούνται uomini d’onore (άνδρες τιμής) και η δομή της είναι κάθετη και έχει σχήμα πυραμίδας. Στη βάση της οργάνωσης βρίσκονται οι famiglie (οικογένειες), στις οποίες όλα τα μέλη γνωρίζονται μεταξύ τους, που διοικούνται από τον capo-famiglia (ο Δον, το αφεντικό της οικογένειας).
Άλλα σημαντικά πρόσωπα είναι ο sottocapo (υπό του αφεντικού) και οι consiglieri (σύμβουλοι), οι οποίοι δεν είναι περισσότεροι από τρεις. Οι οικογένειες χωρίζονται σε ομάδας των 10 ανδρών, τις λεγόμενες decine (δεκάδες), διοικούμενες από τον capo-decina (αφεντικό, ομαδάρχης). Τρεις οικογένειες σε μια περιοχή αποτελούν το mandamento (περιοχή), του οποίου εκπρόσωπος είναι ο capo-mandamento (αφεντικό της περιοχής), ο οποίος κατά κανόνα δεν είναι αφεντικό κάποιας από τις οικογένειες ώστε να μην τυγχάνει καμίας προνομιακής μεταχείρισης. Οι διάφοροι capi-mandamento απαρτίζουν μια commissione ή cupola (επαρχιακή επιτροπή), η πιο σημαντική από τις οποίες είναι εκείνη του Παλέρμο. Αυτής της επαρχιακής επιτροπής προεδρεύει από κάποιον capo-mandato ο οποίος, για να τονιστεί ο ρόλος του ως «πρώτος μεταξύ ίσων», αρχικά ονομαζόταν segretario (γραμματέας), αν και φαίνεται ότι σήμερα έχει πάρει τον τίτλο capo (αφεντικό).
Για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν υπήρχε η ανάγκη για κάποιο όργανο ανώτερο από την επαρχιακή επιτροπή, δεδομένου ότι σχεδόν όλες οι οικογένειες βρίσκονταν στην επαρχία του Παλέρμο. Όταν όμως η οργάνωση άπλωσε ρίζες σε όλη τη Σικελία, προέκυψε η ανάγκη για μια περιφερειακή επιτροπή, τη λεγόμενη interprovinciale (διεπαρχιακή), στην οποία μετείχαν όλοι οι εκπρόσωποι των διαφόρων επαρχιών και όπου ο τίτλος του capo διδόταν στο αφεντικό της πιο ισχυρής επαρχιακής επιτροπής, δηλαδή του Παλέρμο.
Η Μαφία στην Αμερική
Την εποχή του φασισμού στην Ιταλία όταν ο Μουσολίνι μαζί με τον Μορι έκαναν τη γνωστή “Μάχη Ενάντια στην Μαφία” οπότε και οι περισσότεροι μαφιόζοι φυλακίστηκαν ή αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στην Αμερική. Οι πιο περιζήτητοι όμως αρχηγοί μαφιόζοι καθώς ήταν είτε δικηγόροι, είτε γιατροί είτε μεγαλοκτηματίες ήταν αρκετά έξυπνοι και συμφωνήσαν να πληρώσουν για να αφεθούν ελεύθεροι…..Εκεί λοιπόν στην Αμερική μετανάστευσε και ο περίφημος Don Vito Cascio Ferro που την εποχή εκείνη ήταν ο Capο (αρχηγός) της Μαφίας στην Σικελία κι έτσι έγινε και ο πρώτος Αρχηγός της Μαφίας στην Αμερική. Κι ενώ η κυρίως “δουλειά” του εκεί ήταν ο οικονομικός εκβιασμός, κατηγορήθηκε και για 69 εγκλήματα 20 των οποίων ήταν δολοφονίες ώσπου το 1926 τον βάλανε μέσα….Στην Αμερική εκείνο το διάστημα ήταν η εποχή της ποτοαπαγόρευσης (δλδ η απαγόρευση με νόμο της παράγωγης και πώλησης αλκοόλ) και η λαθραία κατασκευή και διακίνηση αλκοόλ ήρθε μια χαρά στους μαφιόζους! Σε συνεργασία με τους ganster (συμμορίες) και κακοποιούς του αμερικανικού υποκόσμου άλλαξαν το ονομα τους από Μαφία σε Cosa Nostra (δηλ. Το δικό μας πράγμα…σε πιο ελεύθερη μετάφραση Η δίκη μας Δουλειά).Και με το πέρασμα της Ιστορίας, η Μαφία άρχισε να αναπτύσσει τις “δραστηριότητές” της και να “εξελίσσεται”. Από μαύρη αγορά που προμηθεύει τσιγάρα, σιτηρά και λάδια ελιάς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έως την διακίνηση ναρκωτικών μετά το τέλος του. Άρχισε έτσι σιγά σιγά να μεγαλώνει το δίκτυο, σε Μεξικό, Αυστραλία, Καναδά και φυσικά Ευρώπη. Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1950 και τις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι έρευνες απέδειξαν ότι η αμερικανική Μαφία ήταν όμοια σχεδόν στη δομή της με την ιταλική Η αμερικανική Μαφία αποτελούνταν από 24 ομάδες ή οικογένειες. Κάθε οικογένεια έλεγχε και μια πόλη, εκτός από τη Νέα Υόρκη, όπου υπήρχαν 5 οικογένειες. Οι επικεφαλής των ισχυρότερων οικογενειών αποτελούσαν μια επιτροπή με δικαστικές αρμοδιότητες. Επικεφαλής κάθε οικογένειας ήταν ένα «αφεντικό» ή «Δον» (“Don”), όπως ονομαζόταν, η εξουσία του οποίου επισκιαζόταν μόνο από την επιτροπή. Κάθε αφεντικό είχε έναν υπαρχηγό και ένα σύμβουλο.
Βέβαια εγκληματικές οργανώσεις και οικογενειες υπάρχουν σε όλα τα μέρη του πλανήτη μας. Η παγκόσμια μαφία ποικίλει και αναπτύσσεται διαρκώς σε διαφόρους τομείς όπως: διακίνηση ναρκωτικών, ανθρώπινο εμπόριο, παράνομη διακίνηση όπλων και πολύτιμων λίθων (όπως διαμάντια), κυνήγι στην άγρια φύση, πώληση παράνομων φαρμάκων και διαδικτυακή υποκλοπή και πολλά άλλα.
Βέβαια, αυτά είναι ενδεικτικά, καθώς η δραστηριότητα της είναι τεράστια, αυξάνοντας καθημερινά τα κέρδη των οικογενειών εγκλήματος και υιοθετώντας συνεχώς νέα μέλη. Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας έφερε και την παγκοσμιοποίηση του εγκλήματος, με τα όρια μεταξύ της μιας και του άλλου να είναι εντελώς δυσδιάκριτα, αφού μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων που χρηματοδοτείται από πόρους του οργανωμένου εγκλήματος είναι τελείως νόμιμο. Θα αναφέρω απλά ορισμένες από τις μεγαλύτερες συμμορίες στον κόσμο, με δραστηριότητες όπως οπλοκατοχή, σεξουαλικό εμπόριο, εμπόριο οργάνων, ληστείες και άλλες παράνομες ενέργειες.
Αλβανική Μαφία, Sinaloa Cartel, Σερβική Μαφία, Solntsevskaya Bratva ( Ρωσική Μαφια), Yamaguchi-gumi ( Γιάκουζα Ιαπωνια), Mara Salvatrucha (MS-13), Bloods, Texas Syndicate (Texas 7), La Neuestra Familia, Black Guerilla Family, PCC GANG, Τhe Mungiki Gang, Aryan Brotherhood (AB, The Brand ), Ισραηλινή Μαφία, Γεωργιανή Μαφία, Τσετσενική Μαφία.
Η φιλοσοφία και ο κώδικας επικοινωνίας πίσω από όλες αυτές τις συμμορίες είναι κάτι το οποίο τις καθιστά άριστα οργανωμένες, αρκετά επιφυλακτικές και ελάχιστα προβλέψιμες. Οποιαδήποτε νόμιμη αρχή αναλαμβάνει το έργο αδρανοποίησης τους, έρχεται αντιμέτωπη με μια δύσκολη και λεπτομερή υπόθεση. Ο αποδεκατισμός αυτών των ομάδων έχει αποδειχτεί μια περίπλοκη και επικίνδυνη δράση, αφού από τα γειτονικά μας Βαλκάνια μέχρι και την Αμερική το οργανωμένο έγκλημα όχι μόνο καταστέλλεται αλλά διαρκώς αναπαράγεται και υιοθετεί νέες δράσεις.
