Εν μέσω έντονων φημολογιών για την υγεία του, ο Ραμζάν Καντίροφ, ο ισχυρός άνδρας που κυβερνά την Τσετσενία, περιοχή που συνδέεται με το Κρεμλίνο, απέχει από το προσκήνιο, ενώ παράλληλα προετοιμάζει τον έφηβο γιο του για να τον διαδεχθεί, σύμφωνα με τους New York Times.
Για δύο δεκαετίες, ο Ραμζάν Καντίροφ ήταν η σιδηρά γροθιά του Κρεμλίνου στην Τσετσενία. Σε αντάλλαγμα για τη βοήθεια στην καταστολή ενός κινήματος ανεξαρτησίας, του επετράπη να κυβερνά την περιοχή συντρίβοντας αντιπάλους και διαφωνούντες, καθώς και αυτονομιστές.
Ωστόσο, ο 48χρονος πλέον Καντίροφ φέρεται να είναι σοβαρά άρρωστος, θέτοντας τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν απέναντι σε μία νέα πρόκληση σε μια περιοχή της νότιας Ρωσίας όπου οι πόλεμοι οδήγησαν στον θάνατο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους κατά τις δεκαετίες του 1990 και του 2000. Οταν ο ισχυρός άνδρας αποχωρήσει, ποιος θα πάρει τον έλεγχο σε αυτό το μέρος του Καυκάσου;
Το σχέδιο διαδοχής του Καντίροφ θα μπορούσε να βασίζεται στον 17χρονο γιο του, ο οποίος παντρεύτηκε και έλαβε συγχαρητήρια από τον Πούτιν το Σαββατοκύριακο. Αλλά αυτό θα απαιτούσε την παράκαμψη της ρωσικής νομοθεσίας που απαιτεί οι περιφερειακοί ηγέτες να είναι τουλάχιστον 30 ετών. Υπάρχουν βεβαίως και άλλοι υποψήφιοι.
Με τα χρόνια, ο Καντίροφ έγινε σύμβολο απολυταρχίας, σύμφωνα με τους ΝΥΤ. Διοικεί τον δικό του στρατό. Εχει επιβάλει αυστηρούς ισλαμικούς κανόνες στην κυρίως μουσουλμανική περιοχή του που παραβιάζουν τη ρωσική νομοθεσία και έχει εφαρμόσει κάτι σαν δική του εξωτερική πολιτική, καλλιεργώντας δεσμούς με τις μοναρχίες του Κόλπου και λαμβάνοντας θέσεις που δεν ευθυγραμμίζονται πάντα με του Κρεμλίνου.
Η Τσετσενία ήταν η μόνη περιοχή που εξαιρέθηκε από τη στρατολόγηση περίπου 300.000 ανδρών της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. Παρ’ όλα αυτά οι Αρχές έστειλαν Τσετσένους στον πόλεμο ως «τιμωρία», σύμφωνα με ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατοίκους της περιοχής που μίλησαν στους New York Times.
«Ο Καντίροφ είναι ένα από τα “δυνατά χαρτιά” του Κρεμλίνου, ένα ακόμη κέντρο εξουσίας, πέραν στρατού, μυστικών υπηρεσιών και υπουργείου Εσωτερικών», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Ολεγκ Ορλόφ, συμπρόεδρος της βραβευμένης με Νόμπελ Ειρήνης ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων Memorial, η οποία καταγράφει παραβιάσεις δικαιωμάτων στην Τσετσενία από τη δεκαετία του 1990. Παρά τις φερόμενες παραβάσεις του, πρόσθεσε ο Ορλόφ, «το Κρεμλίνο είναι ευχαριστημένο με τον Καντίροφ».
Η ασθένεια
Δεν είναι σαφές το τι ακριβώς συμβαίνει στον Καντίροφ ούτε έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για το πρόβλημα της υγείας του. Τον Μάιο, το γραφείο του δημοσίευσε βίντεο όπου εμφανιζόταν φορώντας μαύρη μπλούζα και κουκούλα στο κεφάλι, να περπατάει σε αργή κίνηση, συνοδευόμενο με μήνυμα που εξέφραζε την αποστροφή του για τα κουτσομπολιά σχετικά με την υγεία του, χωρίς να τα διαψεύδει.
«Ακούω ολοένα περισσότερες φήμες για την ασθένειά μου, ότι πρόκειται να πεθάνω, δεν μου έχει απομείνει πολύς χρόνος», λέει μία φωνή που δεν ήταν του Καντίροφ, προσθέτοντας: «Κάθε άνθρωπος βαδίζει στον δρόμο της ασθένειας και του θανάτου».
«Μόνο Αυτός που μας έδωσε την ανάσα μας μπορεί να καθορίσει πόσος καιρός μας απομένει να ζήσουμε», καταλήγει το μήνυμα.
Κάποτε φανατικός χρήστης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο Καντίροφ προήδρευε σε δημόσιες συναντήσεις σχεδόν καθημερινά. Πλέον, εξαφανίζεται από το προσκήνιο για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τον Ιούνιο, εμφανίστηκε σε τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων λιγότερες από δέκα φορές. Την ίδια περίοδο πέρυσι εμφανιζόταν σχεδόν καθημερινά.
Θα δώσει το «δαχτυλίδι» στον γιο του;
Τα τελευταία χρόνια, οι γιοι και οι κόρες του έχουν προαχθεί σε ανώτερες θέσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση, από την αστυνομία μέχρι τον πολιτισμό. Αυτή την άνοιξη, ο τρίτος γιος του, ο Ανταμ Καντίροφ, 17 ετών, διορίστηκε γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Τσετσενίας και εκπρόσωπος του Καντίροφ στο περιφερειακό υπουργείο Εσωτερικών. Τιμήθηκε επίσης με δύο μετάλλια σε διάστημα δέκα ημερών, μεταξύ των οποίων ένα για τη στρατιωτική του θητεία. Εξακολουθεί να μην πληροί την απαιτούμενη ηλικία για να διοριστεί περιφερειακός ηγέτης. Αλλά ο ίδιος ο Ραμζάν Καντίροφ ανέλαβε την εξουσία –αν και όχι τον τίτλο- ενώ ήταν ακόμα 20 ετών, με την υποστήριξη του Πούτιν.
Το Σάββατο, ο Καντίροφ δημοσίευσε με υπερηφάνεια στο Telegram τα συγχαρητήρια του Πούτιν για τον μεγαλοπρεπή γάμο του Ανταμ.
Αλλοι πιθανοί διάδοχοι
Το αν ο νεότερος Καντίροφ μπορεί να κληρονομήσει την εξουσία του πατέρα του ή πότε θα το κάνει, είναι ασαφές. Δύο πολιτικοί που βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο αναφέρονται επίσης από τους αναλυτές ως πιθανοί «διάδοχοι», αν και δεν έχουν προβεί σε κάποιο δημόσιο σχόλιο με το οποίο να εκφράζουν τις φιλοδοξίες τους. Ο Μαγκόμεντ Νταουντόφ, μακροχρόνιος σύμμαχος του Καντίροφ, ο οποίος απέκτησε παγκόσμια φήμη το 2017 για την εμπλοκή του, σύμφωνα με αναφορές, σε επιχείρηση «εκκαθάρισης» ομοφυλοφίλων στην περιοχή, τώρα συχνά προεδρεύει σε εκδηλώσεις υψηλού προφίλ λόγω της απουσίας του Καντίροφ, διαβάζοντας ομιλίες του ασθενούς ηγέτη. Αλλος υποψήφιος με ισχυρούς δεσμούς με το Κρεμλίνο είναι ο Απτι Αλαουντίνοφ, 51χρονος πρώην κορυφαίος αξιωματούχος ασφαλείας της Τσετσενίας, ο οποίος το 2021 κατετάγη στην Ουκρανία και έγινε ένας από τους κύριους δημόσιους ομιλητές στη ρωσική τηλεόραση από την πρώτη γραμμή του μετώπου. Τα πολεμικά του διαπιστευτήρια αποτιμώνται ως εξαιρετικά σημαντικά από την πολιτική τάξη της Ρωσίας.
Πώς βρέθηκε την εξουσία
Ο πατέρας του Ραμζάν Καντίροφ, Αχμάντ Καντίροφ, ήταν θρησκευτικός ηγέτης που υποστήριζε τους αντάρτες στον αγώνα των Τσετσένων εναντίον της Ρωσίας τη δεκαετία του 1990. Ο πρεσβύτερος Καντίροφ άλλαξε στρατόπεδο το 2000 – πιστεύεται ευρέως ότι έβαλε πολιτικό στοίχημα ότι η Τσετσενία θα ήταν καλύτερα με τη Ρωσία παρά μόνη της. Σύντομα ο Πούτιν τον διόρισε επικεφαλής της περιοχής.
Μετά τη δολοφονία του πατέρα του το 2004, ο Ραμζάν Καντίροφ εδραίωσε την εξουσία του. Αντίπαλοι και επικριτές του έχουν διωχθεί ή ακόμη και δολοφονηθεί στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ενώ οι κατά καιρούς επιθέσεις του στα ανθρώπινα δικαιώματα προκαλούν διεθνή κατακραυγή.
Το Κρεμλίνο αγόρασε ουσιαστικά την αφοσίωση της οικογένειας και τη σταθερότητα στην Τσετσενία με μεγάλες κρατικές δαπάνες, αφήνοντας τους Καντίροφ ελεύθερους να επιλέξουν το πώς θα κυβερνήσουν την περιοχή του 1,5 εκατ. ανθρώπων.
Ο Καντίροφ έχει χρησιμοποιήσει κεφάλαια του Κρεμλίνου για να εκπαιδεύσει τουλάχιστον 25.000 στρατιώτες, οι οποίοι, σύμφωνα με τους αναλυτές, λειτουργούν ως ο ιδιωτικός στρατός του, παρά την επίσημη σχέση τους με τις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας.
Η συμφωνία «χρήματα έναντι σταθερότητας» είναι πιθανό να παραμείνει σε ισχύ, ακόμη και μετά την αποχώρηση του Καντίροφ, «στον βαθμό που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παραμένει ισχυρή και αρκετά πλούσια για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Τσετσενία», δήλωσε η Εκατερίνα Σούλμαν, μη μόνιμη ακαδημαϊκός στο Κέντρο Carnegie Russia Eurasia στο Βερολίνο. Το Κρεμλίνο είναι απίθανο να κληθεί να αντιμετωπίσει σημαντική αναστάτωση στην Τσετσενία, όσο κρατά ανοιχτή τη «στρόφιγγα» των επιδοτήσεων, πρόσθεσε η ίδια.
Πηγή: www.kathimerini.gr